Những năm gần đây, giới chuyên gia đã nói nhiều về việc sẽ đến một thời điểm nào đó Trung Quốc "soán ngôi" nền kinh tế lớn nhất thế giới của Mỹ.

Theo nhận định của tờ báo Nhật Bản Nikkei, nhờ việc kiểm soát tốt đại dịch Covid-19, Trung Quốc có khả năng sẽ thiết lập cột mốc trên sớm hơn so với đã được dự báo, có lẽ vào năm 2028.

Dù là nơi đầu tiên phát hiện Covid-19, Trung Quốc đã thành công hơn nhiều quốc gia khác trong việc kiểm soát sự lây lan của virus corona. Các chuyên gia cho rằng thành công này có thể tạo ra ảnh hưởng dài hạn đối với trật tự kinh tế thế giới và củng cố vị thế của Trung Quốc trong thế giới hậu Covid.

Số liệu do Tổng cục Thống kê Trung Quốc công bố ngày 18/1 cho thấy tổng sản phẩm trong nước (GDP) của nước này tăng 6,5% trong quý 4/2020 và tăng 2,3% cả năm. Đây là mức tăng trưởng hàng năm yếu nhất của kinh tế Trung Quốc trong 44 năm qua, nhưng lại là con số tăng trưởng dương duy nhất thuộc về các nền kinh tế lớn của thế giới trong 2020.

Đà phục hồi của kinh tế Trung Quốc được dự báo sẽ được đẩy nhanh trong năm 2021. Một số tổ chức dự báo lớn như Ngân hàng Thế giới (WB) hay Quỹ Tiền tệ Quốc tế (ÌM) cho rằng GDP Trung Quốc sẽ tăng trưởng khoảng 8% trong năm nay.

Hồi tháng 12, Trung tâm Nghiên cứu kinh tế Nhật Bản (JCER) dự báo Trung Quốc có thể vượt qua Mỹ vào năm 2028 nếu ảnh hưởng kinh tế của Covid-19 kéo dài. Trước đó, JCER không tin cuộc đổi ngôi giữa hai nền kinh tế lớn nhât thế giới sẽ diễn ra trước năm 2036. Giờ đây, tổ chức này nhận thấy Trung Quốc và Mỹ đang đứng trước triển vọng rất khác biệt về việc làm cũng như về đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D).

Trung tâm Nghiên cứu kinh tế và Kinh doanh (CEBR) có trụ sở ở Anh hồi tháng 12 cũng điều chỉnh dự báo về thời điểm Trung Quốc vượt Mỹ về GDP, theo đó rút ngắn 5 năm về 2028 từ mốc 2033 đưa ra trong lần dự báo trước. CEBR cũng cho rằng đên năm 2023, Trung Quốc sẽ gia nhập hàng ngũ những nền kinh tế thu nhập cao - theo định nghĩa của WB là những nước có tổng thu nhập quốc gia bình quân đầu người hàng năm từ 12.536 USD trở lên.

Dù Covid-19 có bùng phát trở lại gần đây ở một số địa phương của Trung Quốc, nước này nhìn chung kiểm soát đại dịch tốt hơn Mỹ, Nhật Bản và châu Âu. Thành công sớm trong công tác chống dịch cho phép Trung Quốc tập trung tăng trưởng kinh tế và đầu tư cho phát triển trong tương lai. Trong khi đó, các nền kinh tế lớn khác có thể chịu thiệt hại dài hạn về năng lực cạnh tranh nếu nỗ lực chống dịch gây suy giảm đầu tư vào khoa học và công nghệ.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng đi trước các nền kinh tế khác trong việc bình thường hóa chính sách tài khóa và tiền tệ, vì nước này không phải sử dụng đến những công cụ như nới lỏng định lượng (QE) hay lãi suất âm để ứng phó với lần khủng hoảng này.

Ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc ở khu vực châu Á và trên toàn cầu cũng ngày càng lớn. Dù bị Mỹ áp thuế lên hàng trăm tỷ USD trong thương chiến Mỹ-Trung, Trung Quốc vào tháng 11 vừa qua đã ký Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), thỏa thuận thương mại lớn nhât thế giới, với 14 quốc trong đó co Việt Nam, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ. Tiếp đó, vào tháng 12, Trung Quốc đạt thỏa thuận đầu tư với Liên minh châu Âu (EU).

Theo ông Kurt Campbell, người được chọn làm điều phối viên quan hệ khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương của chính quyền Tổng thống đắc cử Joe Biden, không một quốc gia nào trong khu vực muốn bị rơi vào tình thế buộc phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc. Ông Campbell cũng ủng hộ "một vị trí dành cho Bắc Kinh trong trật tự khu vực " và "địa vị thành viên của Trung Quốc trong các định chế chủ chốt của trật tự đó".