Cốm nếp một năm chỉ có hai lần
Người HRe làm cốm từ nếp mới gặt, chưa phơi, chưa bóc vỏ; trộn với chả, trứng gà để thưởng thức thành quả đầu mùa. Du lịchCuối tháng ba, những cánh đồng ở huyện miền núi Ba Tơ, Quảng Ngãi nhuộm sắc vàng với lúa chín vụ Đông Xuân. Ngoài các giống lúa thông thường để nấu cơm, người H'Re còn để dành những thửa ruộng nhỏ để trồng nếp "sọc sạc", một giống nếp thuần chủng được gìn giữ qua nhiều đời để gói bánh tét, nấu rượu, làm cốm...
Khác với bánh tét và rượu được nấu từ nếp đã phơi khô, món cốm được làm từ lúa nếp vừa gặt xong, chưa bóc vỏ, chưa phơi khô; như không thể trì hoãn thêm để thưởng thức thành quả đầu mùa tinh nguyên, sau ba tháng gieo trồng vất vả. Món cốm ấy cũng là cách người H'Re dành tặng những hạt nếp đầu tiên cho những bé trai, bé gái đang tuổi ăn tuổi lớn. "Bà ơi cốm đã có chưa?/ Lúa mới xuống đồng; Bà ơi cốm mới có chưa?/ Lúa đã lên đòng; Bà ơi cốm đã có chưa?/ Lúa vừa mới gặt", bà Phạm Thị Thung, 80 tuổi, ở làng Teng, xã Ba Thành, huyện Ba Tơ đọc lời của một điệu hát ru. Ngày xưa, cùng một câu hỏi của trẻ nhỏ, người bà phải trả lời ba câu khác nhau thì mới đến mùa gặt. Một năm chỉ có hai mùa gặt là Đông Xuân và Hè Thu. Câu hát ru ra đời kể lại chuyện đứa trẻ chờ quà là "bí thuật" để những người mẹ, người bà H'Re dìu bé vào giấc ngủ. Bà Thung đã sống qua 160 mùa lúa nếp (một năm hai mùa), vẫn đủ khỏe mạnh để thức dậy sớm, ra đồng cắt lúa nếp cùng cháu gái rồi cõng gùi về. Lâu rồi bà Thung không làm cốm nữa nhưng đôi chân đạp lúa (đạp để hạt nếp rớt ra ngoài) vẫn dẻo như một điệu múa, đôi tay giã hay dừng sàn, nia vẫn thoăn thoắt, nhuần nhuyễn khiến đám cháu gái phải trầm trồ.
Sau khi đạp lúa và sàn để lẩy ra hạt, loại bỏ lúa lép, bà Thung cùng các cháu cho lúa vào nồi rang. Khoảng 10 phút sau, lúa nếp đã đủ nóng để bung vỏ ra ngoài, bà tiếp tục đổ ra cối để dùng chày giã. Việc rang và giã có thể lặp lại 2 - 3 lần cho đến khi phần lớn nếp đã bung vỏ. Công đoạn cuối cùng sàn lại để tách hẳn vỏ trấu và hạt nếp. Phạm Thị Y Hòa, 30 tuổi, cháu gái họ của bà Thung, quen thuộc với món cốm từ thời còn bé. Cô nói rằng món cốm ngon nhất khi lúa đạt độ chín nhất. Lúc đó, hạt lúa dễ tách ra khỏi thân lúa khi có người đạp; rang xong cũng dễ tách vỏ và hạt hơn. Các bước làm Cốm từ nếp của người H'Re ở Quảng Ngãi. Video: Phạm Linh . Kết quả của quá trình sơ chế là hai món gồm: cốm và bột cốm, với mùi thơm dịu dịu, như hấp thụ tinh hoa của cả mặt đất và núi rừng. Bột cốm là phần vỏ và gạo nếp đã được giã nhuyễn, món này thường được ăn với đường như ngũ cốc khô. Còn cốm có thể được chế biến thành bốn món là cốm rang khô hoặc chiên giòn với dầu. Nếu chịu khó hơn thì đầu bếp có thể làm cốm bọc chả và cốm chả. Cách làm cốm bọc chả gồm các công đoạn: cắt mỏng chả; đập trứng gà rồi đánh tan; lấy chả trộn qua một lớp trứng, một lớp bột chiên giòn, một lớp cốm rồi đem chiên dầu nóng. Còn chả cốm thì chế biến bằng cách đem chả sống trộn nhuyễn với cốm; rồi chiên lên. Gia vị không gồm đường để cốm khỏi bị cháy.
Y Hòa đã tự tay chế biến các món này sau khi bà Thung sơ chế. Lâu lắm rồi cô mới tự tay làm cốm, thỉnh thoảng chỉ làm ngẫu hứng khi có khách đến thăm. Y Hòa kể rằng ở thời của cô, học đến lớp 12 vẫn háo hức chờ mùa nếp mới để rang cốm, nó như món quà tuổi thơ quý giá trong thời buổi mà những món quà vặt chưa có nhiều. Những đứa trẻ có tuổi thơ gắn với cốm nếp ngày ấy giờ đã có vợ có chồng, sinh con đẻ cái. Nhưng bây giờ mấy ai làm cốm cho con ăn nữa. Hương thơm dịu dịu của mùa cốm mới thay bằng trà sữa, bim bim... Gửi bài viết chia sẻ tại đây hoặc về [email protected]
>> Xem thêm: |

Bình luận của bạn !
Tin cùng chuyên mục
Tin mới về
- Nga điều 20 tàu chiến, Su-25SM3 tập trận rầm rộ tại Biển Đen
(2021-04-20 20:55:03)
- HLV Park Choong-kyun: Mục tiêu của tôi đưa Hà Nội FC vươn tầm châu Á
(2021-04-20 20:55:04)
- Nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm qua đời
(2021-04-20 20:50:03)
- Giữa tin đồn ly hôn, visual Triệu Lệ Dĩnh 'lên hương' vùn vụt, Phùng Thiệu Phong gầy rộc, cánh tay bé tí đáng lo ngại (2021-04-20 20:50:04)
- Sau bốn năm hoạt động, thị trường phái sinh có sản phẩm thứ ba (2021-04-20 20:40:02)
- Bác sĩ Hoa Súng Hoàng Nhuận Cầm đột ngột qua đời (2021-04-20 20:40:03)
- Mạnh dạn cắt tóc đón hè đi vì có quá nhiều tấm gương lột xác nhờ tóc ngắn đây này (2021-04-20 20:35:06)
- Lê Hàn Tuệ Lâm - cô gái lọt top Forbes 30 Under 30 châu Á: Đầu tư chứng khoán từ đại học, thành Giám đốc Quỹ đầu tư ở tuổi 24 (2021-04-20 20:35:05)
- Khắc Việt nhập viện cấp cứu vì gãy tay, tạm thời cầm máu và bó nẹp chờ lên bàn mổ (2021-04-20 20:35:04)
- Họp khẩn bàn giải pháp xử lý ùn tắc tại sân bay Tân Sơn Nhất (2021-04-20 20:35:03)
- Nhiều trường CĐ đổi tên, thay đổi chiến lược để thu hút người học (2021-04-20 20:30:03)
- Trump: Điều tệ nhất là đẩy Nga và Trung Quốc lại gần với nhau (2021-04-20 20:25:05)
- TP Hồ Chí Minh công bố chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 công lập (2021-04-20 20:25:06)
- Phương Tây sẽ không bảo vệ Ukraine bằng các biện pháp quân sự (2021-04-20 20:25:08)
- Giữa tin đồn ly hôn, visual Triệu Lệ Dĩnh lên hương vùn vụt, Phùng Thiệu Phong gầy rộc, cánh tay bé tí đáng lo ngại (2021-04-20 20:25:04)
- Giữa drama với Nathan Lee, Ngọc Trinh gây sốc khi diện nội y hột xoàn phô diễn 80% cơ thể, còn khoe được tặng Roll Royce 30 tỷ (2021-04-20 20:25:03)
- Tại sao con tôi đi học văn hóa, học múa, học đàn rồi lại phải học thêm cả cách để KHÔNG PHẢI CHẾT? (2021-04-20 20:20:05)
- Rich kid Trinh Hoàng gây choáng với BST túi hiệu xếp đều tăm tắp, mở store luôn cũng được (2021-04-20 20:20:04)
- Kiên Giang khẩn trương huy động mọi nguồn lực tập trung phòng, chống dịch bệnh Covid-19 (2021-04-20 20:20:03)
- Nữ giới muốn có nội tiết tố ổn định thì nên duy trì 5 thói quen, làm được trên 3 điều cũng đã rất đáng mừng (2021-04-20 20:15:04)
-
Đỗ Duy Nam nói gì về vai diễn 20 giây... trong Hướng dương ngược nắng?
-
Kênh YouTube của Blackpink vượt mốc 60 triệu lượt theo dõi
-
Ngày em đến - Tập 28: Trà thú nhận với cha chồng chuyện đóng giả Naina
-
Gọi điện, nhắn tin tiếp thị: Nhiều khách hàng quay lưng với doanh nghiệp
-
Hướng dương ngược nắng - Tập 42: Hụt đích tôn, Trí còn cửa làm phò mã họ Cao?
-
Phụ huynh có thể kiểm soát nội dung trên YouTube
-
Học theo cách hack trên YouTube, cậu bé 11 tuổi… tống tiền cha mình
-
Tài khoản YouTube của ông Donald Trump bị khóa vô thời hạn