Trong phần trả lời câu hỏi sau bài phát biểu, một sinh viên khoa Ngoại ngữ, Đại học KHXHNV đã hỏi ông Blinken rằng: "Theo ông, chính sách của Mỹ tại biển Đông cũng như khu vực châu Á - Thái Bình Dương có phải nhằm 'chế ngự' (contain) Trung Quốc hay không?"

Ông Blinken đáp lại ngắn gọn: "Không".

Dừng lại một hồi, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ giải thích thêm: "Chính sách của Mỹ không phải để chế ngự Trung Quốc, mà là để đón nhận sự trỗi dậy của họ, với tư cách một quyền lực có trách nhiệm, và đó là lý do tại sao chúng tôi đã và đang nỗ lực đẩy mạnh hợp tác với Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực."

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken phát biểu tại Đại học KHXHNV - Đại học Quốc gia.

Ông Blinken lấy ví dụ về chính nước Mỹ. Sau Thế chiến II, Washington trở thành thế lực hàng đầu, trong khi nhiều cường quốc khác phải chịu tổn hại nặng nề từ chiến tranh.

Và thay vì thâu tóm quyền lực, ông cho rằng lãnh đạo Mỹ bấy giờ đã chọn một hướng đi hết sức khôn ngoan, đó là thiết lập những hệ thống luật pháp, quy tắc, cũng như dựng lên những tổ chức Quốc tế để đảm bảo các bên, trong đó có cả chính nước Mỹ, phải có trách nhiệm tuân thủ những luật định đó.

Theo Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ, khi một quốc gia mạnh lên, các nước khác sẽ lo lắng và xích lại gần nhau, nhất là khi quốc gia đang trỗi dậy đó lạm dụng sức mạnh cơ bắp, thay vì ý tưởng, để theo đuổi lợi ích của mình.

"Tôi hi vọng Trung Quốc sẽ lấy cảm hứng từ bài học lịch sử để cư xử đúng mực trong sự trỗi dậy của họ, tôn trọng, tuân thủ luật pháp quốc tế, giải quyết tranh chấp trong hòa bình, để đảm bảo quyền tự do đi lại trên biển, trên không trong khu vực.

Nếu làm được như vậy, tôi tin rằng sự trỗi dậy của Trung Quốc sẽ được tất cả đón nhận bởi những lợi ích từ việc giao thương với Trung Quốc.

Nhưng nếu Trung Quốc chọn đi theo một con đường khác, phớt lờ luật pháp quốc tế, thì khi đó họ sẽ tự cô lập mình với các nước khác. Và dần dần, quyền lực của Trung Quốc sẽ suy yếu dần" - ông nhận định.

Trong bài phát biểu của mình, ông Blinken nhấn mạnh Mỹ sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, vì lợi ích của chính Washington cũng như các đồng minh, đối tác trong khu vực, trong đó có Việt Nam.

Ông Blinken cũng đánh giá cao thế hệ trẻ Việt Nam, tự tin rằng đây là một thế hệ tiềm năng, với nhiều hoài bão cùng những ý tưởng đột phá.

Sáng cùng ngày, ông cũng đã gặp gỡ các nhóm khởi nghiệp trong một buổi tọa đàm do Silicon Valley Việt Nam tổ chức.

"Nếu tôi nhắm mắt lại và chỉ nghe những gì xung quanh, thì những người tôi gặp sáng nay cũng giống như những người Mỹ tại Silicon Valley vậy, họ cũng có những bầu nhiệt huyết, cũng có niềm đam mê và tài năng như vậy" - Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phát biểu.

Sau chuyến thăm của ông Blinken, Tổng thống Mỹ Barack Obama dự kiến sẽ có chuyến công du Việt Nam vào cuối tháng 5 tới.